Cmentarz wojenny nr 80 w Sękowej

Cmentarz wojenny nr 80 w Sękowej z I wojny światowej, zaprojektowany przez Hansa Mayra, znajduje się w Sękowej, w powiecie gorlickim. Położony jest na zboczu wzgórza na południowy wschód od wsi. Jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie.

Cmentarz ma kształt przyległych dwóch prostokątów o powierzchni 2244 m kwadratowe. Zbudowany jest na planie litery T i otoczony murem z kamienia łupanego. Jego obszar jest podzielony murem wewnętrznym na dwa tarasy. Przed murem frontowym znajdują się 4 pylony z umieszczonym pomiędzy nimi wejściem. Głównym elementem jest znajdujący się w centrum muru wewnętrznego betonowy krzyż umieszczony na podstawie z kamienia. W górnym tarasie znajduje się pergola utworzona z 16 słupów ustawionych w kwadrat i nakrytych parami żelbetowych belek. Schody wiodą do najwyższej części cmentarza, gdzie planowana była budowa kilkupiętrowej świątyni(patrz galeria) W środku muru tylnego znajduje się mała jednoskrzydłowa furtka.

Groby są oznaczone nagrobkami w dwóch formach. Jeden stanowi żeliwny krzyż z inskrypcją 1915, drugim betonowe stele z żeliwnymi tablicami z wykazem pochowanych żołnierzy.

Na cmentarzu jest pochowanych 1206 żołnierzy w 23 grobach pojedynczych oraz 85 zbiorowych poległych głównie w marcu i maju 1915 roku. Na cmentarzu spoczywa:468 żołnierzy Austro-Węgier m.in. z IR 18, IR 28, IR 35, IR 36, IR 56, IR 100, IR 98, 1 Tyrolskiego Pułku Strzelców Cesarskich (T.K.J.R. 1), 3 Tyrolskiego Pułku Strzelców Cesarskich (T.K.J.R. 3), 4 Tyrolskiego Pułku Strzelców Cesarskich (T.K.J.R. 4), 378 żołnierzy niemieckich m. in z PREUSS. INF. RGT. 46 i 360 rosyjskich z IR 35 Bransky i IR 45.

491 żołnierzy poległo 2.V.1915 r. na głównej linii frontu rosyjskiego. Pozostali polegli w grudniu 1914 r. i w marcu 1915 r. Cmentarz jest dziełem niedokończonym. Na najwyższym, trzecim tarasie miała stanąć monumentalna o wysokości 29 m pseudorenesansowa kaplica-mauzoleum na cześć żołnierzy pułków bawarskich, poległych w tzw. bitwie pod Sękową podczas nieudanej próby przerwania obrony rosyjskiej w marcu 1915.
687 żołnierzy znanych jest z imienia i nazwiska, stopnia, z przynależności do jednostki wojskowej oraz z daty śmierci.

Cmentarz jest jednym z najbardziej monumentalnych i wybitnych krajobrazowo dzieł tego projektanta. Głównym akcentem tego cmentarza były widoczne nawet ze wsi,w murze frontowym znajdujące się 4 pylony. W 2006 r. właściciele pól z trzech stron cmentarza zasadzili las!! Dziś cmentarz z doliny Sękowej jest niewidoczny, zasłania młody świerkowo - modrzewiowy las.